Sprzęgiełka, czyli jak dołączany jest napęd kół przednich

W każdej terenówce występuje napęd na obie osie. Przeważnie w warunkach normalnych w aucie napędzany jest tylny most, jednak kiedy potrzebny jest napęd na obie osie, pojawia się problem sprzęgiełek. Są? Nie ma? To zależy…

Jeśli są, to służą do „zapięcia” przedniej osi. Tak więc nie wystarczy pomajstrować dźwigniami w szoferce, ale należy wysiąść z naszej terenówki i obrócić sprzęgiełko w odpowiednią pozycje (LOCK), aby napęd był przekazywany na koła. Głównym zadaniem sprzęgiełek jest odciążenie przedniego mostu (kiedy, ani półosie, ani wał nie obracają się, mechanizm różnicowy i satelity nie zużywają się), zmniejszenie oporów toczenia. Podczas jazdy z 4x2 z zapiętymi sprzęgiełkami, wychodzą wszystkie luzy w obrębie: przedni wał - mechanizm różnicowy - półosie - przeguby, co łatwo stwierdzić, porównując doznania podczas analogicznej jazdy, ale z rozłączonymi sprzęgiełkami. Ogółem zaleca się rozpinać sprzęgiełka podczas jazdy „po czarnym”, w celu zmniejszenia spalania i zużycia układu przeniesienia napędu na przednią oś.

Rodzaje sprzęgiełek dzieli się na dwie, a właściwie trzy grupy:

a) sprzęgiełka ręcznie wkręcane lub ręcznie przełączane (np. UAZ/GAZ) - w kabinie można dopiąć napęd na przednią oś, ale jeśli sprzęgiełko nie jest wkręcone (lub przełączone), to wtedy kręci się wał i dyfer, ale koła nie są napędzane. Zaletą jest ich prostota konstrukcji, pewność działania i niska awaryjność. Zapinając manualne sprzęgiełka, mamy pewność, że są one na pewno zapięte. b) automaty (załączane podciśnieniowo z kabiny) - przy włączeniu napędu na przód automatycznie się załączają i już do dyspozycji jest napęd 4x4. Część z automatów ma możliwość przełączenia w tryb ręczny, czyli zapięcia na stałe w razie usterki konstrukcji automatycznej. Wielką wadą automatów jest ich awaryjność i… „automatyczność”. Jeśli podczas normalnej jazdy w pozycji AUTO jedna strona rozprzęgli, a druga nie (ze względu na awarię), wtedy „w kość” dostaje przedni mechanizm różnicowy (jedna półoś napędzana jest kołem, a druga nie).

c) stały napęd (nie ma opcji na odłączenie przodu) - koła cały czas kręcą dyfrem i wałem. W tym przypadku występują dwie opcje. Pierwsza - auto ma stały nierozłączalny napęd obu osi i centralny mechanizm różnicowy w reduktorze (np. Land Rover Discovery, JGC 5.2). Druga - auto ma możliwość odłączenia przekazywania napędu na oś przednią i nie posiada różnicówki w reduktorze (np. Mercedes G).